Yeterli Ve Dengeli Beslenme, Vücudun büyümesi, çalışması ve yenilenmesi için gerekli enerji ve besin ögelerinin her birinin yeterli miktarda alınmasına ve vücutta uygun şekilde kullanılmasına yeterli ve dengeli beslenme denir. Sağlıklı ve dengeli olmak için hastalıkların önlenmesi için yeterli ve dengeli beslenme çok önemlidir.
Beslenme, açlık duygusunu bastırmak, karın doyurmak canının çektiği şeyleri yemek ve içmek değildir. Beslenme sağlığı korumak yaşam kalitesini yükseltmek ve geliştirmek için vücudun gerekli olan besin ögelerini yeterli miktarda uygun zamanda almak için bilinçli şekilde yapılması gereken önemli bir eylemdir. İnsanın hayatını sürdürebilmesi için 50 ye yakın besin ögeleri vardır. Büyümek sağlıklı üretken olarak uzun zaman yaşamak için bu besin ögelerinin her birini bireysel ihtiyaçlara göre kişi her gün belirli miktarda alınması gerekir. Besin ögelerinin herhangi biri alınmadığı zaman ya da gereğinden az çok alındığında büyüme ve gelişme engellemekte sağlık bozulur.
Yeterli Ve Dengeli Beslenme Nasıl Olur? Yeterli ve dengeli besleyici değerleri yönünden dört besin grubu altında toplanır. Besinlerin yeterli miktarda tüketilmesi sağlanır. Bunlar; süt grubunda yer alan peynir, yoğurt ve süt. Et grubunda yer alan tavuk, et, balık, yumurta, kurubaklagiller. Tahıl grubunda yer alan makarna, pirinç, mısır, tarhana, bulgur, ekmek vs. Sebze ve meyve grubudur. Bu besin ögelerinin önerilen tüketim miktarları kişiye özgüdür. Kişinin yaşı, cinsiyeti ve fiziksel aktivite durumu etkilemektedir.
Yeterli Ve Dengeli Beslenme Faydaları: Yeterli ve dengeli beslenen kişiler sağlıklı bir yaşam sürer. Sık sık hastalanmaz. Besinlerden güç alır.
- Hücreleri kolay ve hızlı yenilenir. Vücut gelişimi normaldir.
- İyi beslenmeyen kişiler zekâ geriliği ve davranış bozukluğu görülür.
- Cildi canlı, saçları parlak, gözler sağlıklı olur.
- Sağlıklı gelişim kuvvetli kemiklere sahip olur.
- Boy ve kilo orantısı normal olur.
- Zihinsel gelişim normal seviyede olur.
- Vücudu enerjik, esnek ve hareketli olur.
İnsanlar yeterince yemesine rağmen uygun seçim yapamadığı ya da yanlış pişirme yöntemi uyguladığı zaman besin ögelerinden faydalanmaz. Bu durumda yeterli ve dengeli beslenme olmaz ve sağlık bozukluğu oluşur.
Yeterli Ve Dengeli Beslenmede Besin Ögelerinin Etkileri: İnsan yaşamında ve sağlıklı olmasında 6 grup besin ögeleri bulunur. Protein, karbonhidrat, yağlar, madenler, vitaminler ve sudur.
Proteinler: Hücrelerin esas yapısını proteinler oluşturur. Büyüme ve gelişme için en önemli besin ögesidir. Vücutta enerji kaynağı olarak bilinir.
Yağlar: Yetişkin insan vücudun %18 yağdır. Kişi harcadığı ve çok yediğinde yağ oranı artar. Enerji kaynağı olmadığından yağ deposu kullanılır. Yağ doygunluk hissi verir. 3 grupta ayrılır. Doymuş yağ asitleri tereyağı, iç yağ, Doymamış yağ asitleri zeytinyağı, çoklu doymamış yağ asitleri ayçiçeği, soya yağ, mısırözü yağı.
Karbonhidratlar: Günlük enerji kaynağı karbonhidrattan sağlanır.
Mineraller: Madenler diğer ismi yetişkinlerin %60 minerallerden sağlanır. İskelet ve dişlerin yapı taşıdır.
Vitaminler: Besinlerden alınan karbonhidrat, yağ ve proteinden enerji elde edilmesi hücrelerin oluşması ile ilgili olayların düzenlenmesine yardımcı olur.
Su: Besinlerin sindirilmesine dokuları taşımasına ve zararlı atıkların vücuttan atılmasını sağlar.
Günlük Alınması Gereken Besinler: Günlük beslenmede her gruptan gerekli miktarda besin alınmalı bu taktirde yeterli ve dengeli beslenme olur.
